Wijkontwikkeling, buurtverbetering, sociale samenhang, groen in de wijk, leefbaarheid van de straat, een plein of een huizenblok… Steeds vaker komen bewoners met eigen ideeën of initiatieven en nemen ze (een deel van) de uitvoering en het beheer op zich. Zij zijn immers de experts van hun eigen leefomgeving. Maar hoe breng je participatie op gang? Hoe houd je het vuurtje brandend?
Instrument voor participatie: Verhalenvuur!
In tal van gemeenten wordt druk geëxperimenteerd met bewonersparticipatie. Maar hoe deel je de ervaringen en hoe trek je er lessen uit voor de toekomst? Wij hebben daar samen met ontwerper Maartje ter Veen van Studio Marcha! een instrument voor ontwikkeld: Verhalenvuur. Met behulp van storytellingtechnieken halen we authentieke verhalen van betrokkenen naar boven. Gebracht zonder oordeel of commentaar maken die verhalen helder wat goed loopt en welke hordes nog genomen moeten worden. Ze geven zicht op de onderstroom, op onderliggende emoties. Onze onafhankelijke positie (zonder pet op van welke instantie dan ook) blijkt cruciaal om de echte ervaringen op tafel te krijgen. De verzameling verhalen uit verschillende perspectieven vormt een rijke bron van informatie en analyse legt thema’s en verbanden bloot. De verhalen geven inzicht, ze brengen verbinding en ze geven vaart aan ontwikkeling en vernieuwing. Want mensen die zich écht gehoord voelen, gaan eerder meedoen.
Voorbeeld: laagdrempelige communicatie in WEST
In stadsdeel WEST van de gemeente Groningen gingen we op zoek naar de individuele beleving en ervaringen van bewoners, ambtenaren, raadsleden en professionals in de wijk. Dat we die verhalen deelden in een onafhankelijke digitale nieuwsbrief onderstreepte nog eens extra dat het hier niet ging om een pr-campagne van de gemeente. De verhalen maakten duidelijk dat bewoners best enthousiast zijn om iets te doen in hun wijk of buurt, maar dat ze veel hobbels tegenkomen. Ze wilden weten: als je een idee hebt, hoe krijg je dat dan aan de rol? Hoeveel geld is er voor onze wijk? Wat is er al gebeurd?
We maakten een papieren ‘wijkschrift’ om die vragen te beantwoorden. Duidelijkheid over het wijkbudget, een verantwoording van het afgelopen jaar, inzicht in de doelen van de gemeente én de eigen prioriteiten van de wijkbewoners voor het komende jaar. Piece de résistance was de routekaart die de stappen ‘van idee tot realisatie en continuïteit’ inzichtelijk maakt. Een écht hulpmiddel voor bewoners dus, en zo werd het ook ontvangen. Nog maanden later troffen we het wijkschrift beduimeld en besmeurd aan in vergaderzaaltjes en onder de arm van wijkvertegenwoordigers.
Lees de verhalen en bekijk het wijkschrift op west050.nl.
Nóg een voorbeeld: expositie
Tijdens festival Let’s Gro was er in het Stadhuis van Groningen een expositie te zien over het wijkgericht werken, Selwerd als Blue Zone en Who Cares in de Oosterparkwijk. Maartje ter Veen tekende voor het ontwerp, wij maakten de teksten. Een huzarenstukje, want we hadden maar twee weken tijd.